نویسنده: امید آرین
در شهر پرداستان هرات داستان جدیدی خلق شده است؛ مبارزه علیه فساد اداری در گمرک و دیگر ادارات دولتی. به نظر می‌رسد این اقدام جدی‌تر از اقدامات قبلی دولت در این روند است. طی دو هفته‌ی قبل والی ولایت هرات با یک لحن تند این موضوع را رسانه‌ای نمود که «علیه فساد اداری خواهم جنگید». در این دو هفته اما در عرصه‌ی عملی تا کنون اقدامی قابل‌توجه صورت نگرفته است. فقط در رسانه‌ها و گفتمان‌ها این ادعاهای پرطمطراق مطرح می‌شود و این‌ها برای مافیای جاافتاده و قدرت‌مند این شهر صرفاً تهدیدی مثل دیگر تهدیدها به شمار می‌رود و خطری جدی را متوجه آن‌ها نمی‌کند. مافیایی که سر و گوش‌شان از این حرف‌ها پر است و به کار خود ادامه می‌دهند.
تمرکز بیش‌تر والی هرات بر روی گمرک هرات است که یکی از پردرآمدترین بنادر کشور به حساب می‌آید. وی قصد دارد گمرک را به داخل شهر بیاورد تا فعالیت مافیا کم‌تر گردد و نظارت بر گمرک آسان‌تر شود؛ مسأله‌ای که بسیاری از تاجران و سرمایه‌گذاران کشور نیز از آن انتقاد دارند و همواره شکایت‌هایی مبنی بر بی‌بندوباری و بی‌نظمی در گمرک هرات کرده اند. در این عرصه اما اقدامات جدی‌تر لازم است که باید مرحله‌به‌مرحله پیاده شده، طرح‌های مستقیم و غیرمستقیم روی دست گرفته شود و با مافیا به‌صورت سیستماتیک و روش‌مند مبارزه صورت گیرد تا این اقدامات و برنامه‌ها تأثیرگذاری داشته و باعث محو و نابودی یا حداقل تضعیف مافیا گردد که خود می‌تواند در این شرایط دشوار گامی به جلو محسوب گردد.
اما چه‌گونه ریشه‌کن کردن مافیا و فساد در ادارات دولتی می‌تواند به سود جامعه تمام شود؟
فساد، رشوه و کم‌کاری در ادارات دولتی موج می‌زند و بیش‌تر مأموران دولتی برعلاوه‌ی معاش تعیین‌شده، چند دروازه‌ی عواید دیگر نیز برای خود باز نموده اند؛ از طریق رشوه‌گرفتن پول هنگفتی به دست می‌آورند و چون تا حالا دولت پی‌گیری نکرده به راحتی حساب‌های‌شان را پر می‌کنند و این ضربه‌ی مهلکی به اقتصاد جامعه وارد کرده است.
پول قابل‌توجهی که این‌ها به جیب می‌زنند معمولاً در حسابات شخصی یا هم خرید ملک و زمین در خارج از کشور راکد می‌ماند و از چرخه‌ی اقتصاد کشور خارج می‌شود و در نهایت باعث می‌شود که پول و حجم نقدینگی در جامعه کم شود و تعداد افراد بیکار در جامعه افزایش یابد. اگر جلو فساد گرفته شود و پول به صورت درست و مستقیم به حساب دولت برود، پول بیش‌تری به چرخه‌ی اقتصاد جامعه تزریق می‌شود (گرچه در افغانستان همین موضوع هم نیاز به کار و دقت فراوانی دارد تا این پول در بروکراسی اداری دوباره راکد نگردد یا هم افراد فاسد در بدنه‌ی دولت دوباره این پول را حیف و میل نکنند) و در نهایت باعث به‌کارانداختن تعداد زیادی از افراد در جامعه می‌گردد.
امیدواریم این طرح مثل طرح‌ها و برنامه‌های دیگر سیاست‌مداران ما صرفاً جنبه‌ی شعار و نمایشی نداشته و آقای والی با طرح ادعاها و دعاوی درست، برنامه‌ای مدون برای اجرا و پی‌گیری آن نیز داشته باشد چرا که بسیاری در طول سالیان اخیر در هرات همیشه تهدید به نابودی و افشای فساد و بی‌بندوباری در ادارات دولتی را کرده اند اما بیش‌تر آن‌ها در همان مراحل اول وارد زدوبند سیاسی شده و یا هم اراده‌ی‌شان را از دست داده اند. آن عده نیز که پی‌گیر بوده اند یا به زور یا به دیگر حیله‌ای از میدان به در شده اند و اقدامات‌شان ناتمام ماند.
